Kraków 
Dzisiejszy wpis dotyczy tematu ważnego dla części Polaków przebywających na emigracji: rozwód Polaków mieszkających za granicą. Wielu Polaków mieszka za granicą. Często tam zawierają związek małżeński i zakładają rodzinę. Co w sytuacji, gdy w małżeństwie przestaje się im układać? Czy mogą rozwieść się w Polsce?
Rozwód Polaków mieszkających za granicą. Czy rozwód w Polsce jest możliwy?
Do kancelarii zadzwoniła pani Iza mieszkająca wraz z mężem w Irlandii. Umówiła się na konsultację w sprawie rozwodowej. Odbyliśmy konsultację przez skype. Okazało się, że klientka chciała się rozwieść z mężem i zależało jej, żeby rozwód odbył się w Polsce. Klientka nie mówiła dobrze po angielsku, ponadto koszty przeprowadzenia rozwodu przez kancelarię w Irlandii okazały się zbyt wysokie. Małżonkowie mieszkają od 10 lat w Irlandii, ślub wzięli w Polsce 8 lat temu, mają jedno małoletnie dziecko. W Polsce żadne z nich nie miało miejsca zamieszkania, zarówno w chwili kontaktu z kancelarią, jak i w czasie trwania małżeństwa. Małżonkowie byli zgodni co do rozwodu bez orzekania o winie oraz w kwestii kontaktów z dzieckiem i alimentów. Klientka chciała wiedzieć:
- czy może złożyć pozew o rozwód w Polsce,
- jak długo potrwa sprawa o rozwód przy rozwodzie bez orzekania o winie,
- jak często będzie musiała przyjeżdżać do Polski w związku z trwającą sprawą rozwodową.
Rozwód Polaków mieszkających za granicą. Czy macie polskie obywatelstwo?
Zatem, jeżeli oboje małżonkowie są obywatelami polskimi (nawet, jeżeli żadne z nich nie ma w Polsce miejsca zamieszkania), to rozwód będzie możliwy w Polsce. Nie ma przy tym znaczenia, czy małżonkowie obok polskiego obywatelstwa posiadają także inne obywatelstwa. Zatem, jeśli mieszkacie za granicą, to abyście mogli rozwieść się w Polsce niezbędne jest posiadanie polskiego obywatelstwa przez Was oboje.
WAŻNE: Sprawę o rozwód można wnieść do sądu polskiego wtedy, gdy oboje małżonkowie posiadają obywatelstwo polskie. To oznacza, że wcale nie musicie mieszkać w Polsce, aby móc się tutaj rozwieść. Rozwód w ojczyźnie uzyskacie, jeżeli oboje jesteście obywatelami polskimi.
Jak uzyskam rozwód w Polsce mieszkając za granicą?
Sprawy rozwodowe rozpoznaje w Polsce sąd okręgowy. Powstaje pytanie, do którego sądu okręgowego (w jakim mieście) należy wnieść pozew? Pozew rozwodowy należy wnieść do tego sądu, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu.
Przykład: jeśli mieszkaliście z małżonkiem ostatnio razem w Katowicach, a obecnie twój małżonek mieszka w Krakowie, a ty nadal w Katowicach, to sprawę o rozwód powinieneś wnieść do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Jeżeli natomiast żadne z was nie mieszka już w okręgu sądu, w którym ostatnio wspólnie mieszkaliście, to pozew rozwodowy będzie rozpoznawał sąd okręgowy miejsca zamieszkania pozwanego (tj. strony, przeciwko której wniesiono pozew o rozwód), a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda (strony, która wniosła pozew o rozwód).
Z kolei miejsce zamieszkania osoby fizycznej to miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Zatem przed wniesieniem pozwu o rozwód trzeba ustalić, czy Twój, jak i Twojego małżonka pobyt za granicą ma charakter stały, czy też jedynie czasowy.
Co jednak w sytuacji, gdy oboje małżonkowie mieszkają za granicą (przy czym pobyt za granicą ma charakter stały)?
Jeżeli oboje małżonkowie mieszkają za granicą, to wybór sądu właściwego miejscowo do rozpoznania waszej sprawy o rozwód będzie stanowił pewną trudność. Zagwozdkę tę rozwikła Sąd Najwyższy, który będzie musiał wskazać sąd okręgowy w Polsce właściwy do przeprowadzenia waszej sprawy rozwodowej.
WAŻNE: Jeżeli oboje mieszkacie za granicą, to Sąd Najwyższy wskaże właściwy Sąd Okręgowy w Polsce, który rozpozna waszą sprawę rozwodową. We wniosku do Sadu Najwyższego powinieneś wykazać przyczyny uzasadniające oznaczenie sądu przez sąd naczelny. W przeciwnym wypadku Sąd Najwyższy odmówi oznaczenia sądu.
Jak długo potrwa sprawa o rozwód? Rozwód Polaków mieszkających za granicą
Klientka wraz z mężem zgadzali się na rozwód bez orzekania o winie. Taki rodzaj rozwodu jest zdecydowanie szybszy, ponieważ unika się wówczas czasochłonnego dowodzenia winy jednej ze stron. Ponadto klientka była zgodna z mężem w kwestii władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem oraz alimentów. W takiej sytuacji możliwe jest orzeczenie rozwodu na jednym posiedzeniu sądu. Aby przyspieszyć sprawę do pozwu o rozwód zostały załączone ustalenia między małżonkami odnośnie opieki nad dzieckiem i alimentów (podpisane przez małżonków porozumienie wychowawcze). Na rozprawę rozwodową klientka czekała ok. 3 miesiące, a rozwód został orzeczony na pierwszej rozprawie. O tym, jakie są różnice między rozwodem z orzeczeniem o winie, a bez orzekania o winie przeczytasz tutaj.
Czy muszę przyjeżdżać do Polski na rozprawy rozwodowe?
Nie musisz przyjeżdżać do Polski na każdą rozprawę, a tylko na taką, na którą zostaniesz wezwany przez sąd do osobistego stawiennictwa. Na pozostałych rozprawach osobiste stawiennictwo stron nie jest konieczne, mogą być one reprezentowane przez pełnomocniczka ustanowionego w Polsce: radcę prawnego lub adwokata.
W sprawach o rozwód sąd co do zasady przeprowadza dowód z przesłuchania stron. Zatem przygotuj się, że przynajmniej jedna wizyta w Polsce celem stawiennictwa na rozprawie rozwodowej Cię nie ominie. Z reguły jednak na tej jednej wizycie powinno się skończyć (tak przy rozwodzie bez orzekania o winie).
Jak widzisz, rozwód Polaków mieszkających za granicą jest możliwy, co więcej może on zapaść dość szybko.
