Separacja a alimenty

Separacja a alimenty

Separacja a alimenty na dzieci

Orzeczenie separacji skutkuje także orzeczeniem obowiązku alimentacyjnego na małoletnie dzieci małżonków. Sąd w wyroku separacyjnym ma obowiązek orzec, w jaki sposób małżonkowie będą uczestniczyć w ponoszeniu kosztów związanych z utrzymaniem i wychowaniem dziecka. To oznacza, że sąd musi orzec, w jakiej wysokości małżonek będzie partycypował w „kosztach utrzymania i wychowania dziecka”. Nie ma możliwości, by kwestia alimentów pozostała w wyroku separacyjnym nierozstrzygnięta.

Co to są „koszty utrzymania i wychowania”? Otóż są to koszty ponoszone na usprawiedliwione potrzeby małoletniego dziecka, takie jak np. wyżywienie, odzież, leki czy wydatki na edukację. Nie zawsze alimenty oznaczają konieczność łożenia pieniędzy na dziecko. Termin „koszty utrzymania i wychowania” obejmuje także osobiste starania rodzica w wychowaniu dziecka. Sąd za każdym razem uwzględnia, w jakim stopniu każde z rodziców przyczynia się do wychowania dziecka.

Oprócz „usprawiedliwionych potrzeb małoletniego” wysokość alimentów uzależniona jest od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców. Sąd bada, czy rodzic ma możliwości zarobkowe i jakie byłyby jego dochody przy maksymalnym wykorzystaniu jego potencjału. Oprócz możliwości zarobkowych sąd także bada także, czy oraz jaki rodzic posiada majątek. Ponadto przy ustalaniu wysokości alimentów należy pamiętać, że dziecko ma prawo do życia na poziomie zbliżonym do życia rodziców. Zatem im większe Twoje zdolności zarobkowe i majątkowe, tym większe alimenty zasądzi od Ciebie sąd. Z drugiej strony, jeżeli jesteś małżonkiem, pod którego opieką pozostają dzieci, powinieneś postarać się o zdobycie odpowiednich dowodów, z których będą wynikały koszty utrzymania dziecka.

Separacja a alimenty między małżonkami

W przypadku separacji istnieje możliwość zasądzenia alimentów dla współmałżonka. Zasady zasądzania alimentów w przypadku separacji są identyczne, jak przy rozwodzie. Przy separacji, podobnie jak przy rozwodzie, określa się winę stron w rozpadzie pożycia małżeńskiego. To z kolei decyduje o tym, kto i w jakich okolicznościach, może otrzymać alimenty. Jeżeli wyłącznie winny rozpadowi małżeństwa nie został wyraźnie wskazany, alimenty mogą zostać zasądzone tylko wtedy, gdy współmałżonek popadł w niedostatek, a zatem nie dysponuje wystarczającymi środkami do samodzielnego utrzymania się. Z kolei w przypadku, gdy stwierdzono wyłączną winę jednego ze współmałżonków, niewinny współmałżonek może domagać się alimentów, wykazując jedynie, że orzeczenie separacji pociągnęło za sobą znaczne pogorszenie jego sytuacji materialnej.

Alimenty a wzajemna pomoc małżonków

Oprócz alimentów, należy wspomnieć o obowiązku świadczenia wzajemnej pomocy między małżonkami. Mimo orzeczenia separacji małżeństwo nadal trwa. Małżonkowie natomiast, nawet w sytuacji pozostawania w separacji, mają obowiązek świadczenia wzajemnej pomocy. O tym obowiązku decydują względy słuszności. Chodzi tutaj o wszelkie przejawy pomocy – zarówno fizycznej, duchowej, jak i materialnej. Obowiązek świadczenia wzajemnej pomocy między małżonkami jest zupełnie odrębną kwestią od alimentów między małżonkami i obu zagadnień nie należy mylić.

Czym różni się rozwód od separacji?

Inne są warunki orzeczenia separacji, a inne dla rozwodu. Sąd orzeknie rozwód, gdy ustali, że pożycie małżeńskie uległo zupełnemu i trwałemu rozkładowi. Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego następuje wtedy, gdy między małżonkami nie ma więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej. Natomiast dla orzeczenia separacji wystarczające jest ustalenie, że pożycie małżeńskie uległo zupełnemu rozkładowi. Do orzeczenia separacji nie ma wymogu, aby rozkład pożycia był także trwały.

Ponadto różnicą między obiema instytucjami są ich skutki prawne. Skutkiem rozwodu jest, że  małżeństwo zostaje rozwiązane, a więc przestaje istnieć. To oznacza, że można zawrzeć nowy związek małżeński.  Separacja natomiast nie prowadzi do rozwiązania małżeństwa. Zatem nie można zawrzeć nowego związku małżeńskiego. Ponadto skutki separacji mogą zostać zniesione wskutek orzeczenia Sądu. Na zgodne żądanie małżonków sąd bowiem orzeka o zniesieniu separacji. W przypadku rozwodu nie jest to możliwe.

Najważniejsze skutki separacji polegają na tym, że:

• orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej,
• jeżeli wymagają tego względy słuszności małżonkowie pozostający ze sobą w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy;
• jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie sąd orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania separowanych małżonków;
• małżonek nie dziedziczy po drugim małżonku na podstawie ustawy, traci też prawo do zachowku;
• w wyroku orzekającym separację sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków oraz orzeka, w jakiej wysokości każde z małżonków obowiązane jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania

Pozew o separację

Sąd może orzec separację bądź to na skutek pozwu wniesionego przez jednego z małżonków, bądź to na skutek zgodnego wniosku małżonków.

Co, gdy małżonkowie występują ze zgodnym wnioskiem o orzeczenie separacji?

W przypadku, gdy małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie ich zgodnego wniosku. W takim przypadku sąd może poprzestać na przeprowadzeniu dowodu z przesłuchania małżonków. Oczywiście, aby sąd mógł orzec separację na podstawie zgodnego wniosku stron, muszą być spełnione jej warunki.

Małżonkowie mogą wystąpić z takim wnioskiem popartym wskazaniem okoliczności faktycznych. W tym przypadku sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W takiej sytuacji do sądu wnosi się wniosek, a nie pozew. Wniosek taki podlega opłacie stałej w wysokości 100 zł. Sąd nie wydaje wyroku, lecz postanowienie. Właściwy jest tu sąd okręgowy, tak jak przy rozwodzie.

Pozew o separację należy wnieść do sądu okręgowego właściwego ze względu na ostatnie wspólne zamieszkanie małżonków, jeżeli choć jedno z nich jeszcze stale w danym okręgu przebywa. Opłata od pozwu o separację wynosi 600 zł.

Lepszy rozwód czy separacja?

Rozwód ma dalej idące skutki prawne niż separacja. W wyniku rozwodu ustaje małżeństwo, a w wyniku separacji małżeństwo nadal trwa.

To, które rozwiązanie jest lepsze w Twojej sytuacji zależy przede wszystkim od tego, czy widzisz szanse na naprawę swojego małżeństwa i jakie uczucia żywisz wobec małżonka. Jeżeli nie widzisz żadnych szans na naprawę swojego związku i nie żywisz uczuć do małżonka, to rozwód wówczas wydaje się bardziej właściwym rozwiązaniem. Natomiast, jeżeli widzisz szanse na dalsze życie razem i żywisz uczucia do małżonka, to powinieneś rozważyć separację. Separacja stanowi okres przejściowy, małżonkowie mogą do siebie wrócić lub ostatecznie rozstać się w późniejszym czasie. Skutki separacji mogą być zniesione przez sąd na wniosek małżonków. Celem separacji jest bowiem umożliwienie małżonkom powrotu do wspólnego życia.

Decyzja o rozwodzie powinna być przemyślana. Do rozwodu należy się także odpowiednio przygotować, zwłaszcza gdy posiadacie małoletnie dzieci. Warto wówczas zasięgnąć porady psychologa odnośnie tego, jak powiedzieć dziecku o rozwodzie. To bardzo wrażliwa kwestia i ważne jest tutaj współdziałanie małżonków dla dobra dziecka.

Gdzie wnieść pozew o rozwód, a gdzie o separację?

Pozew o rozwód składamy do sądu okręgowego właściwego dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków, jeżeli przynajmniej jedno z nich nadal tam przebywa. Tak samo jest z pozwem o separację.  Opłata od pozwu o rozwód wynosi 600 zł. Przy separacji spornej (czyli wtedy, gdy domaga się jej tylko jeden małżonek) opłata od pozwu wynosi 600 zł, a wniosek o separację na zgodny wniosek małżonków kosztuje 100 zł.

Rozwód i separacja a kwestie dziedziczenia

Prawomocne orzeczenie zarówno rozwodu, jak i separacji skutkuje wykluczeniem małżonka od dziedziczenia. Skutkiem prawomocnego wyroku rozwodowego jest ustanie małżeństwa. W efekcie, była żona nie dziedziczy z ustawy po byłym mężu, ani odwrotnie. Osoby te tracą też prawo do zachowku po sobie. Oczywiście, nie wyklucza to możliwości sporządzenia testamentu i powołania w nim do spadku byłego małżonka.

Prawomocne postanowienie bądź wyrok orzekający separację ma w kwestii dziedziczenia ten sam skutek, co rozwód. To oznacza, że pozostały przy życiu małżonek nie będzie dziedziczył z ustawy po zmarłym małżonku. Oczywiście i tutaj istnieje możliwość sporządzenia testamentu i powołania w nim do spadku małżonka.

Pozew o rozwód

Pozew o rozwód może złożyć zarówno mąż, jak i żona. Pozew rozwodowy należy złożyć do wydziału cywilnego sądu okręgowego właściwego dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków, jeżeli przynajmniej jedno z nich nadal tam przebywa. Pozew o rozwód podlega opłacie sądowej w wysokości 600 zł. W pozwie należy oznaczyć sąd, do którego jest on kierowany oraz wskazać strony rozwodu: powoda (tj. osobę składającą pozew rozwodowy) i pozwanego (osobę, przeciwko której składany jest pozew). Następnie trzeba wyraźnie zatytułować pismo „pozew o rozwód”. W dalszej części należy sformułować swoje roszczenia i je uzasadnić popierając odpowiednimi dowodami.  Wnosząc pozew o rozwód, powód powinien przede wszystkim wykazać zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Ponadto powód powinien wskazać, czy domaga się, aby sąd orzekł, który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia, bądź też aby sąd odstąpił od orzekania o winie. Rozwód może być orzeczony z winy męża, żony lub z winy obu stron.

Jeżeli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci, w pozwie rozwodowym powinny znaleźć się odpowiednie wnioski dotyczące:

• władzy rodzicielskiej nad dziećmi obojga małżonków,
• kontaktów z dziećmi,
• alimentów na dzieci,
• miejsca zamieszkania dzieci.

Pozew o rozwód a podział majątku

Już w pozwie rozwodowym można zawrzeć wniosek o podział majątku wspólnego. Sąd dokona podziału tego majątku na tym etapie, pod warunkiem, że nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym.

Pozew o rozwód a wspólne mieszkanie

Jeśli małżonkowie przebywają we wspólnym mieszkaniu, w pozwie o rozwód należy zawrzeć wniosek o uregulowanie sposobu korzystania z tego mieszkania zarówno w trakcie trwania sprawy rozwodowej, jak i po rozwodzie.

Nieobecność stron na rozprawie rozwodowej

Rozprawa w sprawie rozwodowej odbywa się bez względu na niestawiennictwo stron. Sąd ma prawo procedować, a nawet wydać wyrok w przypadku braku aktywności stron. Jest jednak wyjątek w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności powoda na pierwszym posiedzeniu sądowym w sprawie rozwodowej. W takim wypadku Sąd zawiesi postępowanie i podejmie je dopiero na wniosek powoda nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia zawieszenia. Zapamiętaj zatem, jeżeli jesteś powodem, to na pierwszej rozprawie musisz się stawić Ty lub Twój pełnomocnik.

Natomiast w przypadku nieobecności pozwanego nie dochodzi do zawieszenia postępowania. Jeśli pozwany nie stawił się, nie żądał przeprowadzenia rozprawy podczas jego nieobecności ani nie ustosunkował się merytorycznie do żądań pozwu, to może zapaść wyrok zaoczny. Sąd rozwodowy powinien jednak w takim wypadku przeprowadzić postępowanie dowodowe.

Zdrada małżeńska jako przyczyna rozwodu

Częstą przyczyną rozwodu stanowi zdrada jednego z małżonków. Zdrada małżeńska, nawet jednorazowa, może stanowić podstawę do orzeczenia rozwodu, jeżeli jest przyczyną rozkładu pożycia. Co do zasady, jeśli kilka lat po zdradzie małżonkowie nadal kontynuują wspólne pożycie małżeńskie to zdrada sprzed kilku lat, nie może stanowić o winie za rozkład pożycia leżącej po stronie zdradzającego. Natomiast zdrada, do której doszło po wystąpieniu trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego nie przesądza o winie zdradzającego za rozkład pożycia małżeńskiego. Ponadto zgoda zdradzonego małżonka na zdradę nie zwalnia z winy małżonka, który dopuścił się tej zdrady.

Jakie argumenty warto podnieść na rozprawie rozwodowej?

W przypadku rozwodu bez orzekania o winie, na rozprawie rozwodowej należy podnieść argumenty, że między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. To oznacza konieczność przekonania sądu, że ustała między nimi więź fizyczna, gospodarcza oraz emocjonalna.

W razie rozwodu z orzekaniem o winie, sytuacja jest bardziej skomplikowana. Strona, która żąda wobec drugiej osoby orzeczenia winy za rozkład pożycia małżeńskiego musi dysponować nie tylko silną argumentacją, ale także i dowodami na poparcie swoich słów. Udowodnienie drugiej stornie winy może być trudne, zwłaszcza, gdy współmałżonek dysponuje szeregiem kontrargumentów. Jeżeli podnosisz, że przyczyną rozwodu jest zdrada, jakiej dopuścił się Twój małżonek, to musisz tę zdradę wykazać przed sądem środkami dowodowymi.  Jak dowód mogą tutaj służyć maile, wiadomości SMS, wiadomości na komunikatorach społecznościowych, zdjęcia, zapisy z czatów elektronicznych, nagrania filmowe, nagrania dźwiękowe lub zeznania świadków.

Hipoteka po rozwodzie – kto będzie spłacał?

Rozwód nie rozwiązuje kwestii zaciągniętego wspólnie przez małżonków w czasie trwania małżeństwa kredytu hipotecznego. Każdy z rozwiezionych małżonków solidarnie odpowiada za długi zaciągnięte wspólnie w czasie trwania małżeństwa. Zatem zarówno Ty, jak i Twój rozwiedziony małżonek odpowiadacie za całość zaciągniętego kredytu hipotecznego czy też za całość jego miesięcznej raty. W razie kredytu hipotecznego małżonkowie mogą negocjować z bankiem przeniesienie obowiązku spłaty na jednego z nich. Bank pewnie się zgodzi, jeżeli ma on do wysoką zdolność kredytową.